Jerzy Pniewski Colloquium
2006/2007 | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 | 2011/2012 | 2012/2013 | 2013/2014 | 2014/2015 | 2015/2016 | 2016/2017 | 2017/2018
Jak wyhodować las na czubku światłowodu i połaskotać bakterię - trójwymiarowa fotolitografia w fotonice i mikromechanice
Streszczenie:
Od 2012 roku w Pracowni Nanostruktur Fotonicznych (Zakład Optyki IFD) używamy układu do dwufotonowej fotolitografii 3D.
Opowiem o możliwościach i ograniczeniach tej techniki na kilku przykładach: począwszy od prostych struktur dyfrakcyjnych, przez pokrycia na światłowodach, po mikronarzędzia do pęsety optycznej i elementy z ciekłokrystalicznych elastomerów odkształcające się (odwracalnie) pod wpływem światła.
Piotr Wasylczyk
Zapraszam!
Czesław Radzewicz
Precyzyjny pomiar polaryzowalności pionu
Streszczenie referatu:
Eksperyment COMPASS w CERN-ie wykonał pierwszy precyzyjny pomiar elektromagnetycznej polaryzowalności pionu. Polaryzowalność, czyli stopień odkształcenia pionu w zewnętrznym silnym polu elektromagnetycznym, jest miarą ’sztywności’ układu kwark-antykwark związanego przez oddziaływanie silne. Oddziaływanie to powoduje, że pion nie poddaje się łatwo deformacji. Oczekiwana wartość polaryzowalności pionu stanowi około 2 x 10−4 jego objętości, a jej dokładny pomiar stanowił wyzwanie dla eksperymentatorów.
W ciągu ostatnich ponad 30 lat podejmowano wiele prób pomiaru polaryzowalności pionu, jednak żaden z tych pomiarów nie był wolny od obciążeń systematycznych. Zastosowany w eksperymencie COMPASS specyficzny układ pomiarowy, a w szczególności możliwość użycia zarówno wiązki pionów, jak i kontrolnej wiązki mionów, pozwoliły na wykonanie ’samokalibracji’ eksperymentu i staranną kontrolę efektów systematycznych.
Opublikowana ostatnio przez eksperyment COMPASS wartość polaryzowalności pionu jest około dwukrotnie mniejsza niż wcześniejsze pomiary, ale jest zgodna z przewidywaniem teorii silnych oddziaływań, chromodynamiki kwantowej (QCD). Wynik ten jest ważnym potwierdzeniem teorii silnych oddziaływań, która jest jednym z kamieni węgielnych dla naszego zrozumienia natury.
Zapraszamy!
Jacek Baranowski, Czesław Radzewicz
Rekordowe ekscytony w Cu2O
Streszczenie referatu:
Jednym z kluczowych pojęć w fizyce ciała stałego jest ekscyton: wzbudzenie kryształu przenoszące energię, lecz nie ładunek elektryczny. W wielu przypadkach ekscyton można sobie wyobrazić jako wodoropodobny stan związany elektronu i dziury. W rzeczywistości okazuje się jednak, że nawet w przypadku najwyższej jakości kryształów popularnego półprzewodnika GaAs zaobserwować można jedynie ekscytony wodoropodobne o głównej liczbie kwantowej n=1, 2 lub 3.
W trakcie wystąpienia omówię własności ekscytonów w znacznie rzadziej badanym półprzewodniku Cu2O. Szczególną uwagę poświęcę długiej serii ekscytonów wodoropodobnych o niespotykanych dotąd parametrach, zbliżającej nas do realizacji idei fizyki atomowej w ciele stałym.
Zapraszamy!
Jacek Baranowski, Czesław Radzewicz
Czy w Polsce można dokonywać znaczących odkryć naukowych?
Streszczenie referatu:
Współczesne oceny poziomu naukowego wydziałów czy instytutów, a także ośrodków akademickich, nie wykorzystują informacji o całkowitej liczbie publikacji czy odniesień do nich, ale budowane są na podstawie analizy kilku najważniejszych prac, które ukazują, czy dokonuje się tam przełomowych odkryć naukowych. Tezą odczytu jest przekonanie, że odpowiedź na postawione w tytule pytanie jest twierdząca, ale że liczba znaczących odkryć naukowych jest daleko za mała, nawet normując ją do poziomu finansowania nauki w Polsce. Korzystajac z doświadczeń czteroletniego udziału w pracach Rady Naukowej i Komitetu Sterujacego ERC przedstawię subiektywną ocenę przyczyn tej sytuacji oraz uwagi o możliwych środkach zaradczych.
Referat zostanie wygłoszony w ramach wspólnego posiedzenia konwersatoriów im. J. Pniewskiego i L. Infelda.
Zapraszamy!
Jacek Baranowski, Jan Kalinowski, Jerzy Kijowski, Czesław Radzewicz, Wojciech Satuła, Janusz Skalski
Chemiczny Nobel 2014
Komitet Noblowski zdecydował, że tegoroczną nagrodę w dziedzinie chemii otrzyma 3 uczonych za opracowanie metod optycznej mikroskopii superrozdzielczej, dzięki którym można obrazować przedmioty mniejsze niż dopuszcza ograniczenie dyfrakcyjne. Trudno o lepszy dowód na hipotezę mówiącą, że żadna dziedzina nauki czy techniki nie jest skończona i zamknięta a jakościowa zmiana jest możliwa nawet tam gdzie rozwój trwa już kilkaset lat.W wykładzie spróbuję pokazać wagę mikroskopii superrozdzielczej, szczególnie dla nauk o życiu, na tle historycznym. Omówię podstawowe idee stojące za tym wynalazkiem; całość zilustruję kolorowymi obrazami rzeczy o rozmiarach mniejszych niż to wynika z formuły Abbe.
Referat zostanie wygłoszony w ramach wspólnego posiedzenia konwersatoriów im. L. Infelda i im. J. Pniewskiego
Nowe źródła światła – Nagroda Nobla z Fizyki w r. 2014
Streszczenie referatu:
W bieżącym roku Nagrodę Nobla z fizyki otrzymała trójka japońskich uczonych za „opracowanie efektywnych diod świecących niebieskim światłem”. W swoim referacie przedstawię fizyczne podstawy działania nowej klasy źródeł światła, jakie powstały dzięki ich pionierskim pracom. Omówię najważniejsze odkrycia w dziedzinie badań półprzewodnikowych struktur azotowych jakie doprowadziły do tego sukcesu. Wspomnę o polskim wkładzie w badania dotyczące tej tematyki, a także o wkładzie jednego z Noblistów w ten polski wkład.
Referat zostanie wygłoszony w ramach wspólnego posiedzenia konwersatoriów im. J. Pniewskiego i L. Infelda.
Zapraszamy!
Jacek Baranowski, Jan Kalinowski, Jerzy Kijowski, Czesław Radzewicz, Wojciech Satuła, Janusz Skalski