Konwersatorium im. Jerzego Pniewskiego

Spin od początku nastręczał fizykom trudności. Nie inaczej jest kilkadziesiąt lat po jego odkryciu. Proton, fermion o spinie 1/2, ma wewnetrzną strukturę - jest zbudowany z kwarków (spin 1/2) i gluonów (spin 1). W najprostszym modelu jego spin jest wynikiem złożenia spinów trzech tzw. kwarków walencyjnych. Fizycy musieli jednak rozstać się z tą prostą ideą. Jak to się często zdarza, powodem był niespodziewany wynik pomiaru, którego nie dało się zinterpretować w ramach tego modelu. W 20 lat od zaistnienia "kryzysu spinowego" chciałbym przedstawić, jak rozwinęła się ta dziedzina wiedzy, czego się nauczyliśmy a co nadal stanowi zagadkę. Przedstawię techniki pomiarowe fizyki spinowej wysokich energii. Krótko wspomnę też o doświadczeniach wykorzystujących spin do poszukiwania śladów istnienia cząstek jeszcze nieodkrytych.