Informacje prasowe
Nowa klasa kosmicznych źródeł promieniowania rentgenowskiego
2024-12-18
Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez naukowców z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, ogłosił na łamach prestiżowego czasopisma naukowego „Astrophysical Journal Letters” odkrycie nowej klasy kosmicznych źródeł promieniowania rentgenowskiego. | Więcej
Od gałęzi do pętli. Fizyka sieci transportowych w przyrodzie
2024-09-27
Międzynarodowy zespół naukowców z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, Laboratoire Matière et Systèmes Complexes oraz Institut des Sciences de la Terre d’Orléans opisał, jak w sieciach transportowych występujących w przyrodzie pojawiają się pętle, ważne z punktu widzenia stabilności takich sieci. Badacze zauważyli, że gdy jedna z gałęzi sieci dociera do granic układu, interakcje pomiędzy gałęziami drastycznie się zmieniają. Wcześniej odpychające się gałęzie, zaczynają się przyciągać, co prowadzi do nagłego formowania się pętli. Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Opisany proces pojawia się w zaskakująco dużej liczbie układów – od sieci wyładowań elektrycznych, przez niestabilności w mechanice płynów, po biologiczne sieci transportowe takie jak sieć kanałów w meduzie Aurelia aurita (chełbi modrej). | Więcej
Superprecyzyjny spektrometr wykorzystujący informację ukrytą w fotonach
2024-09-12
Dwóch naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego opracowało inspirowany fizyką kwantową superrozdzielczy spektrometr dla krótkich impulsów światła. Urządzenie zaprojektowane w Laboratorium Urządzeń Kwantowo-Optycznych w Centrum Optycznych Technologii Kwantowych, Centrum Nowych Technologii i na Wydziale Fizyki UW oferuje ponad dwukrotną poprawę rozdzielczości w porównaniu do standardowych podejść. W przyszłości może zostać zminiaturyzowany na chipie fotonicznym i zastosowany w sieciach optycznych i kwantowych, a także w badaniach spektroskopowych materii. Wyniki tych prac opublikowało prestiżowe czasopismo „Optica”. | Więcej
Nowatorskie falowody perowskitowe z efektem laserowania krawędziowego
2024-08-22
Zintegrowane obwody fotoniczne działające w temperaturze pokojowej w połączeniu z optycznymi efektami nieliniowymi mogą zrewolucjonizować zarówno klasyczne, jak i kwantowe przetwarzanie sygnałów. Naukowcy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, we współpracy* z innymi instytucjami z Polski a także Włoch, Islandii i Australii zademonstrowali tworzenie kryształów perowskitów o predefiniowanych kształtach, które mogą służyć w nieliniowej fotonice jako falowody, sprzęgacze, rozdzielacze i modulatory. Wyniki badań, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Nature Materials” opisują wytwarzanie tych nowatorskich struktur oraz efekt laserowania krawędziowego. W szczególności, pokazano, że efekt ten jest wynikiem tworzenia się kondensatu polarytonów ekscytonowych, będących kwazicząstkami zachowującymi się częściowo jak światło, a częściowo jak materia. | Więcej
Tachiony „enfant terrible” współczesnej fizyki
2024-07-11
Tachiony są hipotetycznymi cząstkami, które poruszają się z prędkościami większymi niż prędkość światła. Można rzecz, że są one „enfant terrible” współczesnej fizyki. Do niedawna były powszechnie uważane za twory niemieszczące się w szczególnej teorii względności. Opublikowana właśnie w „Physical Review D” praca fizyków z Uniwersytetu Warszawskiego i University of Oxford wykazała jednak, że wiele z tych uprzedzeń było pozbawione podstaw. Tachiony nie tylko nie są wykluczone przez tę teorię, ale pozwalają lepiej zrozumieć jej strukturę przyczynową. | Więcej
Sieci transportowe - temat rzeka
2024-07-03
Zrozumienie w jaki sposób tworzą się i rozwijają sieci transportowe, takie jak np. systemy rzeczne, ma kluczowe znaczenie dla optymalizacji ich stabilności i odporności na uszkodzenia. Okazuje się, że sieć sieci nierówna. Struktury przypominające drzewa są skuteczne w transporcie, za to sieci zawierające pętle są bardziej odporne na uszkodzenia. Jakie warunki sprzyjają powstawaniu pętli? Na to pytanie postanowili odpowiedzieć naukowcy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz University of Arkansas. Wyniki badań, opublikowane w "Physical Review Letters", pokazują, że sieci mają tendencję do tworzenia stabilnych struktur pętlowych, gdy fluktuacje przepływu są odpowiednio dostrojone. Odkrycie to pozwoli nam lepiej zrozumieć strukturę dynamicznych sieci transportowych. | Więcej
Czy czarne dziury tworzą ciemną materię?
2024-06-24
Jedną z największych zagadek współczesnej astronomii jest wyjaśnienie pochodzenia czarnych dziur odkrywanych przez detektory fal grawitacyjnych, LIGO i Virgo. Jedna z hipotez postuluje, że te obiekty powstały w bardzo młodym Wszechświecie i, oprócz emisji fal grawitacyjnych, mogą tworzyć zagadkową ciemną materię wypełniającą kosmos. Zespół naukowców pracujących w ramach projektu OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment) prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego ogłosił właśnie wyniki dwudziestoletnich obserwacji wskazujących, iż takie czarne dziury mogą stanowić zaledwie znikomy procent ciemnej materii. Należy więc szukać innych wytłumaczeń pochodzenia źródeł fal grawitacyjnych. Dwie publikacje projektu OGLE opisujące wyniki tych badań ukazały się w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych, w tym w głównym magazynie Nature. | Więcej
Profesorowie z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu w Heidelbergu laureatami Nagrody Copernicus 2024
2024-05-22
Profesorowie Andrzej Udalski z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Joachim Wambsganss z Uniwersytetu w Heidelbergu zostali laureatami prestiżowej Nagrody Copernicus 2024, przyznawanej przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej (FNP) oraz Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG) za przełomowy wkład w astrofizykę poprzez badania nad soczewkowaniem grawitacyjnym oraz odkrywaniem planet pozasłonecznych. | Więcej
Cefeida o rekordowym okresie pulsacji w Drodze Mlecznej
2024-04-22
Astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, pracujący w ramach prowadzonego w Obserwatorium projektu OGLE, odkryli cefeidę klasyczną o najdłuższym okresie pulsacji w naszej Galaktyce. Nowo zidentyfikowana gwiazda została wyselekcjonowana przez profesora Igora Soszyńskiego, światowego lidera badań nad gwiazdami zmiennymi, i otrzymała oznaczenie katalogowe OGLE-GD-CEP-1884. Pulsuje ona z okresem 78,14 dni, czyli prawie o 10 dni dłuższym niż wynosi okres pulsacji dotychczasowej rekordzistki, cefeidy S Vulpeculae. | Więcej
Drużyna Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z 5. miejscem na International Physicists’ Tournament 2024
2024-04-08
Drużyna Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego zajęła piąte miejsce w zakończonych w sobotę 6 kwietnia zawodach Międzynarodowego Turnieju Fizyków (International Physicists’ Tournament). Zwycięzcą 16. edycji turnieju została reprezentacja Niemiec, drugie miejsce zajęła drużyna Ecole Polytechnique z Francji, a trzecie Włosi z Politecnico di Milano. W zawodach, które odbyły się w Zurychu rywalizowało 21 drużyn z całego świata. | Więcej