Seminarium fizyki litosfery i planetologii

Definicja powierzchni prostokreślnej (lub rozwijającej, ang. ruled surface) w najprostszym ujęciu jest następująca: „powierzchnia, przez której każdy punkt przechodzi prosta, nazywana jej tworzącą, która zawiera się w tej powierzchni”. Do powierzchni prostokreślnych należą m.in. płaszczyzny, powierzchnie walcowe, powierzchnie stożkowe, paraboloidy hiperboliczne, hiperboloidy jednopowłokowe i powierzchnie helikoidalne. Wszystkie one występują powszechnie w litosferze, wyznaczając (i ograniczając) skalę oraz sposoby wzajemnych przemieszczeń jej fragmentów. Płaskie powierzchnie geologiczne występują niemal wyłącznie w mikroskali i mezoskali. Są dość jednoznaczne i proste w interpretacji. Również stosunkowo proste i łatwe do interpretacji są powierzchnie walcowe i stożkowe, które wyznaczają kinematykę m.in. w obrębie fałdów, uskoków listrycznych, osuwisk. Prawdziwym wyzwaniem geologii strukturalnej, regionalnej, ale również i geofizyki, są powierzchnie helkoidalne w różnej skali, których powszechne występowanie w górotworach wyznacza rzeczywistą, choć często niemożliwą dla prostego opisu geokinematykę.