Seminarium fizyki litosfery i planetologii
sala B4.58, ul. Pasteura 5
dr Marcin Wesołowski (Wydział Matematyczno–Przyrodniczy Uniwersytetu Rzeszowskiego, Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno–Przyrodniczej Uniwersytetu Rzeszowskiego)
O migracji pyłów i ziaren lodowych na powierzchni wirującego jądra komety
W pracy omówiono zjawisko migracji pyłu i ziaren lodu w różnych jego aspektach. Proces ten jest konsekwencją wzajemnego oddziaływania pomiędzy trzema siłami, które są styczne do powierzchni jądra. W rozważaniach zostały uwzględnione następujące siły: siła grawitacji pochodząca od jądra komety, siła tarcia, a także siła odśrodkowa wynikająca z faktu, że jądro komety wiruje względem osi przechodzącej przez środek jego masy. W rezultacie ziarno z pośrednich szerokości kometo-centrycznych migruje w kierunku równika, natomiast ziarna, które znajdują się bliżej biegunów lub w pasie równikowym pozostają praktycznie nieruchome. Dodatkowo wykazane zostało, że ziarno kometarne, które migruje po powierzchni jądra może zostać wyrzucone w przestrzeń kosmiczną wskutek intensywnej sublimacji lodu wodnego. Analiza, która została wykonana obejmuje trzy różne kształty jądra komety: kulę, spłaszczoną elipsoidę obrotową oraz wydłużoną elipsoidę obrotową. Wykazano, że z powodu migracji pyłu na powierzchni jądra komety, niezależnie od przyjętego kształtu, można wyróżnić trzy typy obszarów: czapy polarne, pasy o średniej długości i pasy równikowe, których rozmiary mogą się znacznie różnić. Rozmiary te zależą w głównej mierze od kształtu jądra komety. Oceniono także skalę czasową migracji ziaren kometarnych dla poszczególnych kształtów jąder kometarnych. Jednym z kluczowych wniosków wynikających z przeprowadzonej analizy jest to, że migracja pyłu i małych fragmentów materii kometarnej może przemawiać na rzecz wyjaśnienia niedawno odkrytej redystrybucji cząstek na powierzchni komety 67P/Churyumov-Gerasimenko. Dodatkowo migracja ziaren może być odpowiedzialna za aktywność komety w aspekcie jej wybuchów.