Okulary dla uchodźców

Swietłana Kalinczuk w trakcie badania w Akademickim Centrum Kształcenia Optometrystów Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. (źródło Wydział Fizyki UW)

Studenci Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego nie przeoczą żadnej okazji, aby pomóc. Teraz robią okulary dla uciekających przed wojną w Ukrainie.

– Jak teraz? Które lepsze? Which one is better? – optometrystka dopytuje siedzącą na fotelu młodą kobietę. Na sąsiednim stanowisku do badania wzroku polski miesza się z ukraińskim, towarzysząca starszej pacjentce córka po cichu przekłada słowa prowadzącej badanie na ukraiński. Sama optometrystka już po chwili podłapuje ukraińskie słowa, dopytując „Dolny? Niżnij? A teraz dobrze? Pravylʹno?”
Jest piątkowe popołudnie, na zegarze dochodzi już szósta, ale w kolejce na badanie w Akademickim Centrum Kształcenia Optometrystów FUW na warszawskiej Ochocie czeka jeszcze trzech pacjentów. To nowa akcja studentów i wykładowców Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego: badają wzrok i zaopatrują w okulary uchodźców z Ukrainy.

– Tylko w ciągu pierwszych dwóch tygodni przebadaliśmy ponad trzydziestu pacjentów, a liczba chętnych rośnie – mówi z dumą Klaudia Jeznach, studentka I roku studiów II stopnia na kierunku optometria.
Skąd pomysł na akcję? – Zdarza się, że osoby uciekające przed wojną w Ukrainie docierają do Polski bez okularów. Zapomniały je zabrać lub te zniszczyły się w czasie długiej podróży. Część trafiających do nas osób nie ma aktualnych badań albo zostały one wykonane nieprecyzyjnie – tłumaczy dr hab. Jacek Pniewski, kierownik kierunków Europejskie Studia Optyki Okularowej i Optometrii (ESOOiO) oraz Optometria, który koordynuje działania wolontariuszy. – Na badania trafiają osoby w różnym wieku – od dzieci i nastolatków po osoby starsze – dodaje.
Nie jest to pierwsza akcja badania wzroku, prowadzona przez studentki i studentów Wydziału Fizyki – do tej pory w ramach praktyk badali pracowników Uniwersytetu Warszawskiego i ich rodziny. Na potrzeby badań uruchomiono system zapisów, dostępny na stronie http://acko.asysto.pl.
– Przyjmujemy też zgłoszenia drogą mailową. Ogłoszenia zamieściliśmy na grupach, koordynujących pomoc dla uchodźców na Facebooku. Przygotowaliśmy ulotki w języku ukraińskim, które nasi studenci rozprowadzili po punktach w Warszawie, udzielających pomocy uciekinierom – wylicza dr Pniewski.

W takim punkcie w Urzędzie Dzielnicy Ochota ulotka trafiła do rąk Swietłany Kalinczuk, która kilka tygodni temu dotarła do Warszawy z Odessy. Okularów potrzebuje do czytania. – Mama miała badany wzrok w Ukrainie, na krótko przed wybuchem wojny, ale badanie zostało wykonane niedokładnie. Pomyłka została tu skorygowana – mówi jej córka Tatiana Krawczuk, pielęgniarka od siedmiu lat pracująca w Warszawie. Córka pomaga mamie wybrać teraz oprawki do okularów. – Doradziłabym wybór innych oprawek. Te, gdy dojdzie do nich ciężar soczewek, mogą uciskać panią na noskach – tłumaczy Izabela Wąsik, która podobnie jak Klaudia jest studentką I roku studiów magisterskich.

Badania przeprowadzane są najczęściej w godzinach porannych albo późnym popołudniem. – Musimy pogodzić je ze studiami oraz pracą zawodową – wyjaśnia Izabela Wąsik. Studenci kończąc czteroletnie studia uzyskują tytuł optometrysty i na piątym roku studiów (pierwszym magisterskich) zwykle pracują już w zawodzie. W razie potrzeby trudniejsze przypadki są konsultowane z wykładowczyniami – mgr Justyną Kiermasz i mgr Marleną Bobrowską, które są doświadczonymi optometrystkami. Na potrzeby akcji magistrantki i magistranci wykonują badania wzroku, natomiast ich młodsi koledzy i koleżanki, studiujący na studiach licencjackich, zajmują się oprawieniem soczewek w ramach zajęć na pracowni optyki okularowej pod okiem wykładowcy, dra Rafała Brygoły.

– Nauczę cię teraz, jak prawidłowo założyć i ściągnąć soczewki – Klaudia Jeznach instruuje nastoletnią Maszę, która wraz z mamą Elżbietą przyjechała do Warszawy z Kijowa na początku marca. – Córka miała zrobione w Ukrainie okulary, ale od ich noszenia bolała ją głowa. Pani optometrystka po badaniu zdecydowała, że będzie lepiej, gdy Maria będzie nosić soczewki kontaktowe – mówi Elżbieta Sotnicenko. Masza krzywi się próbując założyć soczewki. Po chwili zamienia się rolami z optometrystką Izabelą Wąsik. – Teraz ja zbadam ci wzrok – mówi.
Bariera komunikacyjna? – Nie mamy takich problemów. Część pacjentów posługuje się językiem polskim w stopniu komunikatywnym, z częścią rozmawiamy po angielsku, a osoby, które mówią tylko po ukraińsku na badanie przychodzą z bliskim, który służy im za tłumacza. Dysponujemy też zaprzyjaźnionym tłumaczem, z którym możemy połączyć się telefonicznie jeśli zajdzie taka potrzeba – wylicza Klaudia Jeznach.
Po wykonaniu badania optometrystka wystawia receptę na okulary i zamawia potrzebne do ich wykonania soczewki. – Soczewki, użyte do produkcji okularów dla uchodźców, otrzymujemy od zaprzyjaźnionych firm za symboliczną złotówkę, nie płacimy też za oprawki – są to zwykle modele wycofane z ekspozycji – mówi dr Pniewski. Wspierają nas m.in. firmy HOYA oraz OPTIBLOK.

– Naszym wkładem jest praca, poświęcony czas. Możemy zwiększać nasze umiejętności, a przy okazji komuś pomóc – dodaje Klaudia Jeznach. Masza macha jej na pożegnanie. - Powiedziała, że tak jej się spodobała ta praca, że może kiedyś będzie tu studiować – żartuje Elżbieta Sotnicenko.

Akcja „Badania wzroku i okulary dla Ukrainy” odbywa się w Akademickim Centrum Kształcenia Optometrystów Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, przy ul. Pasteura 7 w Warszawie. Badanie trwa około godziny. Zapisy odbywają się przez system rezerwacji elektronicznych http://acko.asysto.pl oraz drogą mailową: acko@uw.edu.pl.
Więcej informacji można uzyskać kontaktując się z dr hab. Jackiem Pniewskim z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

KONTAKTY:

POWIĄZANE STRONY WWW:

MATERIAŁY GRAFICZNE:

FUW220421b_fot01
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot01.jpg
Swietłana Kalinczuk w trakcie badania w Akademickim Centrum Kształcenia Optometrystów Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
(źródło Wydział Fizyki UW)

FUW220421b_fot02
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot02.jpg
Kaseta okulistyczna, zawierająca próbne soczewki okularowe.
(źródło Wydział Fizyki UW)

FUW220421b_fot03
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot03.jpg
Dr hab. Jacek Pniewski, kierownik kierunków Europejskie Studia Optyki Okularowej i Optometrii (ESOOiO) oraz Optometria, który koordynuje działania wolontariuszy.
(źródło Wydział Fizyki UW)

FUW220421b_fot04
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot04.jpg
Klaudia Jeznach instruuje Maszę Sotnicenko, jak prawidłowo założyć i ściągnąć soczewki kontaktowe.
(źródło Wydział Fizyki UW)

FUW220421b_fot05
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot05.jpg
Zamiana ról. W rolę optometrysty wciela się Masza, a pacjentką jest studentka Izabela Wąsik.
(źródło Wydział Fizyki UW)

FUW220421b_fot06
https://www.fuw.edu.pl/tl_files/press/images/2022/FUW220421b_fot06.jpg
Foropter manualny, umożliwiający przeprowadzenie wielu testów widzenia, w tym ostrości wzroku, widzenia obuocznego, czy zakresu akomodacji.
(źródło Wydział Fizyki UW)