Seminarium Fizyki Jądra Atomowego
2006/2007 | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 | 2011/2012 | 2012/2013 | 2013/2014 | 2014/2015 | 2015/2016 | 2016/2017 | 2017/2018 | 2018/2019 | 2019/2020 | 2020/2021 | 2021/2022 | 2022/2023 | 2023/2024 | 2024/2025
2023-03-16 (Czwartek)
prof. dr hab. Leszek Zdunik (Centrum Astronomiczne Mikołaja Kopernika PAN)
Gwiazdy neutronowe jako laboratorium gęstej materii
Równanie stanu gęstej materii ma kluczowe znaczenie dla podstawowych wielkości charakteryzujących gwiazdę neutronową. Najnowsze pomiary masy, promienia, deformacji kwadrupolowej gwiazd neutronowych (w tym w zupełnie nowej dziedzinie fal grawitacyjnych) stwarzają możliwości ograniczenia niektórych parametrów opisujących gęstą materią.
Przedstawię możliwie konsekwencje coraz dokładniejszych obserwacji gwiazd neutronowych dla opisu własności gęstej materii jądrowej.
Przedstawię możliwie konsekwencje coraz dokładniejszych obserwacji gwiazd neutronowych dla opisu własności gęstej materii jądrowej.
2023-03-09 (Czwartek)
Prof. dr hab. Wojciech Wiślicki (NCBJ, Świerk)
CP violation is an experimentally well-confirmed and accurately measured effect in electroweak interactions of the strange, charm and beauty quarks. Large amount of data available today provide us with better understanding of quark flavour dynamics, as in the CKM matrix and effective models. I will give an overview of the most important experimental results and their general impacts, discussing also points where deeper understanding of CP violation is still lacking, and in which directions further efforts should go.
Łamanie CP w elektrosłabych oddziaływaniach ciężkich kwarków
CP violation in electroweak interactions of heavy flavours
Łamanie symetrii CP jest efektem potwierdzonym i dokładnie zmierzonym w elektrosłabych oddziaływaniach kwarków dziwnych, powabnych i pięknych. Duża ilość dostępnych dziś danych eksperymentalnych pozwala nam lepiej zrozumieć dynamikę zapachów, np. poprzez macierz CKM lub modele efektywne. Na seminarium zrobię przegląd najważniejszych wyników eksperymentalnych i ich znaczenia. Przedyskutuję zwłaszcza te miejsca, w których zrozumienie łamania CP jest wciąż słabe oraz kierunki, w których powinny pójść dalsze wysiłki.
CP violation is an experimentally well-confirmed and accurately measured effect in electroweak interactions of the strange, charm and beauty quarks. Large amount of data available today provide us with better understanding of quark flavour dynamics, as in the CKM matrix and effective models. I will give an overview of the most important experimental results and their general impacts, discussing also points where deeper understanding of CP violation is still lacking, and in which directions further efforts should go.
2023-03-02 (Czwartek)
Prof. dr hab. Jacek Golak (Zakład Teorii Układów Jądrowych, Instytut Fizyki im. Mariana Smoluchowskiego, Uniwersytet Jagielloński)
Teoretyczne badania układów trzynukleonowych
Układy kilkunukleonowe są idealnym laboratorium do badania sił jądrowych. Dla takich układów można dokładnie rozwiązać równania (Schroedingera, Lippmanna-Schwingera, Faddeeeva), które prowadzą od oddziaływań pomiędzy nukleonami do właściwości jąder i prawdopodobieństw różnych reakcji jądrowych. W układach o większej niż dwa liczbie nukleonów występują nie tylko oddziaływania między dwoma nukleonami, ale także oddziaływania wielonukleonowe. Szczególną rolę pełni oddziaływanie trzynukleonowe, a pełne poznanie jego natury jest jednym z najważniejszych celów badawczych naszej krakowskiej grupy teoretycznej: J.G.R. Skibiński, H. Witała, D. Ramirez, V. Urbanevych, V. Chahar). W czasie seminarium omówię nasze badania, w których obecnie koncentrujemy się na najnowszych modelach sił jądrowych wyprowadzonych w formalizmie Chiralnej Efektywnej Teorii Pola [1-4] w ramach międzynarodowego projektu LENPIC [5]. Wskażę także na zastosowania chiralnych modeli sił jądrowych do obliczeń cięższych jąder [6] oraz do opisu oddziaływań elektronów, fotonów, pionów, mionów i neutrin z układami kilkunukleonowymi [7].
[1] E. Epelbaum, H. Krebs, and U.-G. Meissner, Phys. Rev. Lett. 115, 122301 (2015).
[2] E. Epelbaum, H. Krebs, and U.-G. Meissner, Eur. Phys. J. A 51, 53 (2015).
[3] P. Reinert, H. Krebs, and E. Epelbaum, Eur. Phys. J. A 54, 86 (201).
[4] E. Epelbaum, H. Krebs, P. Reinert, arXiv:2206.07072 [nucl-th].
[5] Strona WWW projektu LENPIC: http://www.lenpic.org/
[6] P. Maris et al., Phys. Rev. C 106, 064002 (2022).
[7] J. Golak et al., Phys. Rev. C 106, 064003 (2022).
[1] E. Epelbaum, H. Krebs, and U.-G. Meissner, Phys. Rev. Lett. 115, 122301 (2015).
[2] E. Epelbaum, H. Krebs, and U.-G. Meissner, Eur. Phys. J. A 51, 53 (2015).
[3] P. Reinert, H. Krebs, and E. Epelbaum, Eur. Phys. J. A 54, 86 (201).
[4] E. Epelbaum, H. Krebs, P. Reinert, arXiv:2206.07072 [nucl-th].
[5] Strona WWW projektu LENPIC: http://www.lenpic.org/
[6] P. Maris et al., Phys. Rev. C 106, 064002 (2022).
[7] J. Golak et al., Phys. Rev. C 106, 064003 (2022).
2023-01-19 (Czwartek)
dr hab. Jacek Rzadkiewicz (NCBJ)
Proces wzbudzenia jądra atomowego poprzez wychwyt elektronu do powłoki elektronowej atomu
Jądro atomowe w stanie wzbudzonym może de-ekscytować poprzez emisję promieniowania gamma (rozpad gamma) lub też poprzez przekazanie energii wzbudzenia elektronom z poszczególnych powłok atomowych K, L lub wyższych (proces konwersji wewnętrznej). W procesie odwrotnym, w wyniku wychwytu elektronu do powłoki elektronowej atomu (K, L lub wyższej) następuje wzbudzenie jądra atomowego (ang. Nuclear Excitation by Electron Capture). W szczególnym przypadku proces ten może dotyczyć wzbudzenia stanu izomerycznego. W ramach seminarium omówię najnowsze badania dotyczące możliwości wzbudzeń stanów izomerycznych w warunkach oddziaływania jon-atom. Przedstawię zarówno prace eksperymentalne jak i próby opisu teoretycznego procesu NEEC.
2023-01-12 (Czwartek)
prof. Tomasz Matulewicz (IFD UW)
Konferencja CPOD-2022 – wybrane wrażenia
Konferencja CPOD (Critical Point and Onset of Deconfinement) odbyła się zdalnie na przełomie listopada i grudnia 2022. Przedstawię kilka spostrzeżeń dotyczących wyników tam przedstawionych, w szczególności dotyczących diagramu fazowego materii hadronowej, wytwarzania hiperjąder, a także stanu prac nad FAIR w Darmstadt.
2022-12-15 (Czwartek)
prof. Paweł Horodek (IFJ PAN, Kraków)
Spektroskopia anihilacji pozytonów w badaniach materiałowych
Spektroskopia anihilacji pozytonów (PAS) jest nieinwazyjną metodą badań defektów struktury krystalicznej. Zastosowanie technik pomiarowych PAS umożliwia określenie rodzaju, wielkości oraz koncentracji defektów, jak wakancje, ich klastry czy dyslokacje. W ramach prezentacji przedstawione zostaną fizyczne podstawy metody i główne techniki pomiarowe. Będzie mowa o obszary zastosowań konwencjonalnych eksperymentów przy użyciu pozytonów emitowanych bezpośrednio ze źródeł, jak i wiązek powolnych pozytonów. Pokazane zostaną przykładowe wyniki pomiarów wraz z ich interpretacją w odniesieniu do badań materiałów krystalicznych.
2022-12-08 (Czwartek)
mgr Michał Stepaniuk (ZFJ, IFD)
Badanie rozpadów beta neutrono-nadmiarowych jąder bromu za pomocą Modularnego Spektrometru Pełnej Absorpcji
Neutrono-nadmiarowe izotopy bromu, ze względu na duże prawdopodobieństwo ich produkcji w czasie rozszczepienia jąder 235U, oraz z uwagi na duże wartości okna energetycznego dostępnego w rozpadach beta (QB), odgrywają istotną rolę w obliczeniach ciepła powyłączeniowego reaktorów czy strumienia anty-neutrin reaktorowych. W związku z tym niezbędna jest dokładna znajomość schematów rozpadu, włączając w to przejścia beta do poziomów emitujących neutrony opóźnione. Nawet relatywnie dobrze zbadane przypadki, np. 87Br (161 znanych poziomów, 226 znanych przejść gamma), charakteryzują się brakującymi przejściami beta i niekompletnymi ścieżkami deekscytacji znanych poziomów.
W czasie seminarium zaprezentuję wyniki pomiarów rozpadów beta wybranych izotopów bromu detektorem MTAS. Omówię też proces analizy oraz wykorzystaną w nim metodę dopasowywania wszystkich funkcji odpowiedzi w różnych modułach detektora jednocześnie.
W czasie seminarium zaprezentuję wyniki pomiarów rozpadów beta wybranych izotopów bromu detektorem MTAS. Omówię też proces analizy oraz wykorzystaną w nim metodę dopasowywania wszystkich funkcji odpowiedzi w różnych modułach detektora jednocześnie.
2022-12-01 (Czwartek)
Dr Tomasz Cap (NCBJ, Świerk)
Możliwości wytworzenia pierwiastków o Z > 118
W 2017 roku Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) oraz Międzynarodowa Unia Fizyki Czystej i Stosowanej (IUPAP) oficjalnie uznały wytworzenie czterech nowych pierwiastków o liczbach atomowych 113 (nihon), 115 (moskow), 117 (tenes) i 118 (oganeson). Pierwiastki te zapełniły siódmy rząd układu okresowego pierwiastków. Mimo kilku prób przeprowadzonych w ostatnich latach, nadal nie udało się otrzymać ani jednego atomu pierwiastków z kolejnego ósmego rzędu. Podczas seminarium przedstawione zostaną wyniki wybranych eksperymentów, w szczególności najnowszych, których celem jest wytworzenie pierwiastków o liczbach atomowych 119 i 120. Zaprezentowane będą również wyniki obliczeń umożliwiających przewidywanie przekrojów czynnych na syntezę nowych superciężkich pierwiastków.
2022-11-24 (Czwartek)
Dr hab. Zygmunt Szefliński (ŚLCJ UW)
Jak zlekceważyć Nagrodę Nobla. Test nierówności Bella dla splątanych kwantów gamma
Omówię główne idee i eksperymenty prowadzące do tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki, którą otrzymali: Alain Aspect, John F. Clauser oraz Anton Zeilinger "za eksperymenty ze splątanymi fotonami, potwierdzenie naruszenia nierówności Bella oraz pionierską informatykę kwantową". Poza tym wspomnę o naszych eksperymentach wykonanych w 1995 roku na Hożej ze splątanymi kwantami gamma powstających w anihilacji elektron-pozyton, prowadzącymi również do potwierdzenia naruszenia nierówności Bella.
2022-11-17 (Czwartek)
dr. Beatriz Jurado (LP2I Bordeaux, Francja)
Indirect measurements of neutron-induced reaction cross-sections at storage rings
Obtaining reliable cross sections for neutron-induced reactions on unstable nuclei is crucial to our understanding of the stellar nucleosynthesis of heavy elements and for applications in nuclear technology. However, the measurement of these cross sections is very complicated due to the radioactivity of the targets involved. The NECTAR (NuclEar reaCTions At storage Rings) project aims to circumvent this problem by using the surrogate-reaction method in inverse kinematics. A heavy, radioactive nucleus in the beam is to interact with a light, stable nucleus in the target to produce the compound nucleus formed in the neutron-induced reaction of interest via an alternative or surrogate reaction such as transfer or inelastic scattering. This compound nucleus may decay by fission, neutron or gamma-ray emission, and the probabilities for these modes of decay are to be measured as a function of the excitation energy of the compound nucleus. This information is used to constrain model parameters and to obtain much more accurate predictions of neutron-induced reaction cross sections [1].
Yet, the full development of the surrogate method is hampered by numerous long-standing target issues. The objective of the NECTAR project is to solve these issues by combining surrogate reactions with the unique and largely unexplored possibilities at heavy-ion storage rings. In these storage rings, heavy radioactive ions revolve at high frequency passing repeatedly through an electron cooler, which greatly improves the beam quality and restores it after each passage of the beam through the internal gas-jet serving as ultra-thin, windowless target. This way, excitation energy and decay probabilities can be measured with unrivalled accuracy.
In this contribution, I will present the technical developments and the methodology, which we are developing within NECTAR to measure for the first time simultaneously the fission, neutron and gamma-ray emission probabilities at the heavy-ion storage rings of the GSI/FAIR facility. In particular, I will present the first results of the proof of principle experiment, which we successfully conducted in June 2022 at the ESR storage ring of GSI/FAIR.
[1] R. Pérez Sánchez, B. Jurado et al., Phys. Rev. Lett. 125 (2020) 122502
Seminarium odbędzie się zdalnie na zoom-ie. Link jest dostępny od 10.00 (po korekcie):
https://uw-edu-pl.zoom.us/j/93978205275?pwd=amU0MEFEU3lZYnBjS1pUT1dncDdCdz09
Yet, the full development of the surrogate method is hampered by numerous long-standing target issues. The objective of the NECTAR project is to solve these issues by combining surrogate reactions with the unique and largely unexplored possibilities at heavy-ion storage rings. In these storage rings, heavy radioactive ions revolve at high frequency passing repeatedly through an electron cooler, which greatly improves the beam quality and restores it after each passage of the beam through the internal gas-jet serving as ultra-thin, windowless target. This way, excitation energy and decay probabilities can be measured with unrivalled accuracy.
In this contribution, I will present the technical developments and the methodology, which we are developing within NECTAR to measure for the first time simultaneously the fission, neutron and gamma-ray emission probabilities at the heavy-ion storage rings of the GSI/FAIR facility. In particular, I will present the first results of the proof of principle experiment, which we successfully conducted in June 2022 at the ESR storage ring of GSI/FAIR.
[1] R. Pérez Sánchez, B. Jurado et al., Phys. Rev. Lett. 125 (2020) 122502
Seminarium odbędzie się zdalnie na zoom-ie. Link jest dostępny od 10.00 (po korekcie):
https://uw-edu-pl.zoom.us/j/93978205275?pwd=amU0MEFEU3lZYnBjS1pUT1dncDdCdz09
Stron 2 z 3