Seminarium Fizyki Jądra Atomowego

Jądra z obszaru masowego A = 40-70 leżące w bezpośrednim sąsiedztwie podwójnie magicznych jąder sferycznych z N=Z=20 i N=Z=28, wykazują silną deformację powierzchni związaną ze wzbudzeniem rdzenia, a także współistnienie kształtów o różnych symetriach. W wielu przypadkach znanych w tym rejonie, odkryte doświadczalnie zjawiska kolektywne dają się wyprowadzić ze złożenia mikroskopowych oddziaływań pomiędzy nukleonami. Obserwuje się tu na przykład wyjątkowe dla fizyki mikroświata zjawisko wysycania się pasm rotacyjnych przy sferycznym stanie o maksymalnym kręcie, wynikającym z uszeregowania spinów pojedynczych nukleonów. Eksperymentalne badania struktury wysokospinowej tych lekkich nuklidów wymagają wyjątkowej czułości aparatury pomiarowej. W szczególności konieczne jest stosowanie wydajnych układów wielodetektorowych do rejestracji promieniowania gamma. Nieodzowne jest także użycie detektorów pomocniczych pozwalających na redukcję poszerzenia dopplerowskiego linii w widmach gamma poprzez pomiar prędkości jąder odrzutu wytwarzanych w reakcji. W referacie zostaną zaprezentowane wyniki serii badań spektroskopowych nad jądrami powłok f7/2 i fp z sąsiedztwa 40Ca i 56Ni wykonanych na wiązkach ciężkojonowych z użyciem układów detektorów germanowych EUROBALL i GASP. Zastosowanie w tych pomiarach detektora jąder odrzutu – RFD umożliwiło wzbogacenie znajomości struktury tych jąder w pobliżu stanu o uszeregowanym momencie pędu. Użycie RFD pozwoliło także określić czasy życia stanów o najwyższych spinach i w konsekwencji wykazać zanik deformacji w nuklidach sąsiadujących z 40Ca. Z drugiej strony analiza czasów życia stanów w jądrach cięższych, o masach A~70 sugeruje, że wśród wielu obserwowanych tu struktur wysokospinowych występują także pasma o charakterze superdeformacji. Rezultaty doświadczalne zostaną skonfrontowane z obliczeniami wykonanymi w oparciu o model powłokowy.