Seminarium Fizyki Jądra Atomowego
2006/2007 | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 | 2011/2012 | 2012/2013 | 2013/2014 | 2014/2015 | 2015/2016 | 2016/2017 | 2017/2018 | 2018/2019 | 2019/2020 | 2020/2021 | 2021/2022 | 2022/2023 | 2023/2024 | 2024/2025
2018-03-08 (Czwartek)
dr hab. Marcin Palacz (ŚLCJ UW)
Układ AGATA-NEDA, nowe narzędzie do badania struktury jąder atomowych bogatych w protony
NEDA to nowy układ detektorów neutronów, który po raz pierwszy zostanie użyty wiosną tego roku w GANIL. Rejestracja neutronów w detektorach układu NEDA umożliwi selekcję ekstremalnie rzadkich produktów reakcji fuzji-ewaporacji. Promieniowanie gamma emitowane z wybranych, bogatych w protony jąder atomowych będzie analizowane z wykorzystaniem spektrometru AGATA.
Omówione zostaną wybrane aspekty prac zrealizowanych w trakcie budowy układu NEDA oraz eksperymenty, które są zaplanowane w GANIL w okresie kwiecień-lipiec 2018.
Omówione zostaną wybrane aspekty prac zrealizowanych w trakcie budowy układu NEDA oraz eksperymenty, które są zaplanowane w GANIL w okresie kwiecień-lipiec 2018.
2018-03-01 (Czwartek)
prof. dr hab. Zygmunt Patyk (NCBJ)
Wyznaczanie mas dla nuklidów dalekich od ścieżki stabilności
W ostatnich latach masy jąder atomowych mierzono w GSI-Darmstadt w pierścieniu akumulacyjnym (ESR) przy użyciu dwóch technik – metody Schottky’ego oraz tzw. metody czasu przelotu (TOF). Przy pomocy tych dwóch metod wyznaczono masy dla ponad 300 jąder atomowych. W pierwszej metodzie błąd pomiaru był mniejszy niż 30 keV, w drugiej wahał się w przedziale 100-200 keV. Ostatnio rozwijana jest następna metoda pomiaru mas, polegająca na wielokrotnym odbijaniu jonu w kontrolowanym potencjale elektromagnetycznym (Multi-Reflection MR-TOF). Omówię tę metodę wraz z podaniem jej błędu. Omówię też jakość współczesnych modeli teoretycznych w opisie masy jądra atomowego.
2018-01-25 (Czwartek)
dr Agata Kowalska (Katedra Fizyki i Chemii, Akademia Morska w Szczecinie oraz Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński)
Czy pokrywanie się śladów jonowych może wytłumaczyć kwadratową zależność krzywych dawka-efekt obserwowanych dla aberracji chromosomowych?
Znajomość odpowiedzi biologicznej na promieniowanie o różnej gęstości jonizacji ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla zastosowania wiązek cząstek naładowanych w radioterapii, ale także – ponieważ ciężkie cząstki naładowane stanowią istotną składową promieniowania kosmicznego – dla bezpieczeństwa przyszłych podróży międzyplanetarnych. Odpowiedź biologiczna na promieniowanie jonizujące określona została na podstawie obserwacji aberracji chromosomowych limfocytów krwi obwodowej poddanych napromienianiu kwantami γ, protonami oraz jonami węgla i boru. Eksperymentalnie wyznaczone częstości występowania aberracji chromosomowych umożliwiły wyznaczenie tzw. krzywych odpowiedzi dawka-efekt i stanowiły podstawę teoretycznych rozważań poświęconych względnej efektywności biologicznej (RBE) oraz przyczyn jej silnej nieliniowości.Zaproponowano prosty model analityczny opisujący kwadratową zależność liczby aberracji od zastosowanej dawki promieniowania, opierając się na założeniu pokrywania się śladów jonowych. Korzystając z eksperymentalnie wyznaczonego parametru liniowego i kwadratowego tej zależności, udało się określić efektywny promień śladu jonowego, który mógłby wyjaśnić otrzymane doświadczalnie krzywe dawka-efekt. Porównanie wartości efektywnego promienia z oczekiwaniami fizycznymi doprowadziło do wniosku, że stosunek / otrzymany doświadczalnie wynika przede wszystkim z efektów reperacji komórkowej. Z drugiej strony pokazano po raz pierwszy, że efektywność mechanizmów reperacji komórkowej można również ocenić na podstawie eksperymentalnie zmierzonych krzywych dawka-efekt, badając przy użyciu analizy chi kwadrat zmniejszenie wariancji aberracji chromosomowych w stosunku do przewidywanej w ramach statystyki Poissona. Metoda ta pozwoliła na wyznaczenie współczynnika reparacyjnego, który zależy nie tylko od wartości LET stosowanego promieniowania, ale także od użytej dawki.
2018-01-18 (Czwartek)
dr hab. Maria Kmiecik (IFJ PAN, Kraków)
Pomiary rozpadu gamma kolektywnych wzbudzeń jąder atomowych wytwarzanych z zastosowaniem wiązek protonów w CCB IFJ PAN w Krakowie
W IFJ PAN rozpoczęto badania kolektywnych wzbudzeń jąder atomowych wywoływanych w reakcji nieelastycznego rozpraszania protonów. Pomiar przeprowadzony został z wykorzystaniem wiązki protonów dostarczanej przez nowy cyklotron w Centrum Cyklotronowym Bronowice służący głównie do terapii hadronowej, umożliwiając również prowadzenie eksperymentów z obszaru fizyki jądrowej. Podczas eksperymentu mierzono energię kwantów gamma emitowanych w procesie rozpadu stanów wzbudzonych jąder oraz energię i kąt emisji rozproszonych protonów.Rozproszone protony oraz kwanty gamma rejestrowane były przy użyciu detektorów KRATTA oraz HECTOR. Zastosowany układ KRATTA składa się z 24 detektorów teleskopowych zbudowanych z detektora krzemowego oraz dwóch scyntylatorów CsI umożliwiających pomiary protonów o szerokim zakresie energii. Układ 8 dużych detektorów BaF2 HECTOR o wysokiej wydajności przeznaczony jest do pomiaru wysokoenergetycznych kwantów gamma. Do rejestracji promieniowania gamma zastosowano dodatkowo nowoczesne detektory scyntylacyjne układu PARIS oraz detektor LaBr3 o dużej objętości.Podczas wystąpienia przedstawiona zostanie idea pomiaru, rezultaty pierwszego eksperymentu dotyczącego badania wzbudzeń jądra 208Pb oraz plany na przyszłość.
2018-01-11 (Czwartek)
prof. dr Marek Lewitowicz (GANIL w Caen, Francja)
Quo Vadis Nuclear Physics in Europe?
The Nuclear Physics European Collaboration Committee (NuPECC) endorsed in the end of 2017 a Long Range Plan (LRP) in nuclear physics http://www.nupecc.org/lrp2016/Documents/lrp2017.pdf. The major recommendations of the LRP will be presented and discussed, with an emphasis on a role played by large scale infrastructures in nuclear physics and its applications. In particular, future trends in nuclear structure and astrophysics will be illustrated with recent results obtained at the GANIL-SPIRAL2 facility.
2017-12-14 (Czwartek)
dr Mansi Saxena (ŚLCJ UW)
Shapes and Collectivity of nuclei around Z = 50 by Coulomb excitation
Numerous experimental and theoretical studies are currently focused on nuclear shell structure far from the line of stability. In particular, the evolution of nuclear properties, for example, the reduced transition probabilities across the Z=50 chain of tin isotopes, has been examined in detail. This constitutes the longest shell-to-shell chain of semi magic nuclei investigated in nuclear structure to date. Radioactive ion beams yield new experimental results close to the doubly magic 100Sn and 132Sn, but very accurate data on the stable mid shell nuclei are also of great relevance for our understanding of nuclear structure. In semi magic nuclei, such as the tin isotopes, the seniority scheme provides a very valuable tool for describing the low energy spectra. In tellurium nuclei with two protons outside the major shell, the partial level schemes are dominated by the 1g7/2 orbit leading to 6+ isomers in the vicinity of N = 82 shell closure. For the midshell nuclei 120,122,124Te one observes the expected transition to vibrational-like structure with equal energy spacings between the phonon states. This observation is in contrast to the measured quadrupole moments Q2+ for the doubly even Te isotopes. These quadrupole moments can reach 60% of the one predicted by the symmetric rigid rotor. In view of the present ambiguities in the B(E2) systematics in nuclei around Z=50, several Coulex experiments were performed in last few years. During this talk I shall present the interesting outcomes and results obtained from these various measurements on stable Te and Sn isotopes.
2017-12-07 (Czwartek)
dr hab. Michał Warda (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Spontaniczne rozszczepienie jąder superciężkich jako emisja klastrów
W latach 80 ubiegłego wieku zaobserwowano w eksperymentach egzotyczny rozpad jąder atomowych z rejonu aktynowców w którym jeden z produktów był lekkim jądrem z zakresu od tlenu do krzemu, a drugi - ołowiem 208Pb [1, 2, 3]. To podwójnie magiczne jądro wskazuje na silny wpływ efektów powłokowych na ten rozpad. Opis teoretyczny tego zjawiska może bazować na rozszerzeniu modelu Gamowa rozpadu alfa na cięższe klastry [4]. Emisję klastrów można potraktować również jako bardzo asymetryczne rozszczepienie. Ten drugi sposób został zastosowany w samozgodnych rachunkach w modelu HFB z siłami Gogny D1S [5]. W tym podejściu emisja klastrów pojawia się naturalnie jako wynik rozszczepienia w dobrze widocznej dolinie na powierzchni energii potencjalnej prowadzącej do kształtów z dużym momentem oktupolowym. Wynik obliczeń podziału masy i czasów życia znakomicie odtwarza znane wyniki doświadczalne.
W tym samym modelu opisane zostały rozpady jąder superciężkich [6], gdzie również otrzyma dobrą zgodność ze zmierzonymi czasami życia. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że proces analogiczny do emisji klastrów może być zaobserwowany również w jądrach pierwiastków superciężkich. Dolina na powierzchni energii potencjalnej związana z opisem emisji klastrów jest obserwowana również w dużo cięższych systemach jądrowych. Co ciekawe, bariera potencjału w takim procesie jest niewielka, co powoduje, że może on być dominującym kanałem rozpadu w niektórych izotopach jąder superciężkich.
[1] H. J. Rose and G. A. Jones, Nature (London) 307, 245 (1984).
[2] A. Sandulescu, D. N. Poenaru, and W. Greiner, Sov. J. Part. Nucl. 11, 528 (1980).
[3] R. Bonetti and A. Guglielmetti, in Heavy Elements and Related Phenomena, Vol. II, edited by W. Greiner and R. K. Gupta (World Scientific, Singapore, 1999), p. 643.
[4] A. Zdeb, M. Warda, K. Pomorski, Phys. Rev. C 87, 024308 (2013)
[5] M. Warda, J.M. Robledo, Phys. Rev. C 84, 044608 (2011).
[6] M. Warda, J.L. Egido, Phys. Rev. C 86, 014322 (2012).
W tym samym modelu opisane zostały rozpady jąder superciężkich [6], gdzie również otrzyma dobrą zgodność ze zmierzonymi czasami życia. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że proces analogiczny do emisji klastrów może być zaobserwowany również w jądrach pierwiastków superciężkich. Dolina na powierzchni energii potencjalnej związana z opisem emisji klastrów jest obserwowana również w dużo cięższych systemach jądrowych. Co ciekawe, bariera potencjału w takim procesie jest niewielka, co powoduje, że może on być dominującym kanałem rozpadu w niektórych izotopach jąder superciężkich.
[1] H. J. Rose and G. A. Jones, Nature (London) 307, 245 (1984).
[2] A. Sandulescu, D. N. Poenaru, and W. Greiner, Sov. J. Part. Nucl. 11, 528 (1980).
[3] R. Bonetti and A. Guglielmetti, in Heavy Elements and Related Phenomena, Vol. II, edited by W. Greiner and R. K. Gupta (World Scientific, Singapore, 1999), p. 643.
[4] A. Zdeb, M. Warda, K. Pomorski, Phys. Rev. C 87, 024308 (2013)
[5] M. Warda, J.M. Robledo, Phys. Rev. C 84, 044608 (2011).
[6] M. Warda, J.L. Egido, Phys. Rev. C 86, 014322 (2012).
2017-11-30 (Czwartek)
prof. Piet van Duppen (Katolicki Uniwersytet w Leuven, Belgia)
Shape coexistence along Z=82 and the stability of the N=126 shell closure studied using laser ionization spectroscopy
Laser spectroscopy studies provide charge radii, spins and nuclear moments, key ingredients to test and validate nuclear models. To perform laser spectroscopy on heavy exotic nuclides, the highest efficiencies in combination with a high spectral resolution are required. In this contribution we report on recent results for the neutron-deficient mercury and actinium isotopes obtained using in-source spectroscopy at the ISOLDE/CERN (CH) and in-gas jet spectroscopy at the LISOL (B) facilities respectively. In the neutron-deficient mercury isotopes measurements of the charge radii show that the so-called shape staggering observed already four decades ago [1], is a local phenomena and confirms the interpretation in terms of shape-coexistence in the mercury isotopes around N=104. Monte Carlo Shell-Model calculations were performed by the Tokyo group and are in good agreement with the experimental data. The in-source technique used at ISOLDE suffers from limited spectral resolution. In order to improve this, in-gas jet laser ionization spectroscopy was developed [2,3] and applied to study the neutron deficient actinium isotopes including the N=126 215Ac (T1/2=0.17 s) isotope. The obtained magnetic moments are reproduced by large-scale shell model calculations confirming the stability of the N=126 neutron shell closure. By exploring the physical and technical limits of the in-gas jet laser ionization spectroscopy approach [2] at the newly commissioned laser laboratory at KU Leuven, the best performance in spectral resolution and ionization efficiency necessary for connecting to the Superconducting Separator Spectrometer (S3 - GANIL) can be obtained [4]. The reach of this novel approach to study the atomic and nuclear physics properties of the heaviest elements will be discussed.
[1] Bonn,- PLB 38 (1972)
[2] Kudryavtsev,- NIM 297 (2013) 7
[3] Ferrer,- Nature Comm. (2017)
[4] Ferrer,- NIMB317 (2014)
[1] Bonn,- PLB 38 (1972)
[2] Kudryavtsev,- NIM 297 (2013) 7
[3] Ferrer,- Nature Comm. (2017)
[4] Ferrer,- NIMB317 (2014)
2017-11-23 (Czwartek)
dr Julian Srebrny (ŚLCJ UW)
Konferencja XXIV NPW Kazimierz Dolny 20-23 IX 2017 "Spontaneous symmetry breaking in nuclear physics" 20-lecie badań zjawiska chiralności w jądrach atomowych
Przedstawiona będzie ostatnia Konferencja w Kazimierzu Dolnym, jako poświęcona głównie 20-leciu badania spontanicznego łamania symetrii chiralnej w jądrach atomowych. Konferencja skupiła czołówkę światowa osób zajmujących się tą tematyką, bezpośrednio związaną z nieosiowymi kształtami jąder atomowych. Krótko przedstawione będzie spontaniczne łamanie symetrii w fizyce, oraz przywracanie tych symetrii na przykładzie symetrii translacyjnych i obrotowych. Pokazane jak działa spontaniczne łamanie symetrii Time reversal w przypadku chiralności trzech wzajemnie prostopadłych momentów pędu. Krótko omówione zostanie kilka referatów. W drugiej części przedstawię swoje wystąpienie dotyczące efektów miękkości lub sztywności jąder trójosiowych na przykładzie zastosowania modelu Core QuasiParticle Coupling (CQPC) dla 119I.
2017-11-16 (Czwartek)
dr Łukasz Janiak (IFD UW)
Badanie opóźnionych protonów z rozpadu jąder 26P i 27S
W referacie zostaną zaprezentowane i omówione wyniki eksperymentu przeprowadzonego w ZIBJ w Dubnej na separatorze ACCULINNA z wykorzystaniem komory dryfowej z projekcją czasu (OTPC). Badania te dotyczyły dwóch egzotycznych neutronowo deficytowych jąder, 26P i 27S. Głównym celem eksperymentu był pomiar widma energetycznego opóźnionych protonów oraz wyznaczenie współczynników rozgałęzienia dla rozpadów z emisją jednego protonu (β1p) oraz dwóch protonów (β2p). W przypadku 27S widmo protonów o energii poniżej 2 MeV zostało zaobserwowane po raz pierwszy. Informacje o rozpadach obydwu tych jąder mają znaczenie dla pełnego zrozumienia nukleosyntezy 26Al, który jest kosmicznym emiterem promieni gamma.
Stron 2 z 3